Środki ochrony roślin to preparaty chemiczne lub naturalne, które są stosowane w celu ochrony roślin przed szkodnikami, chorobami i chwastami. Mogą być stosowane w rolnictwie, sadownictwie, ogrodnictwie oraz w innych dziedzinach, gdzie uprawia się rośliny.
Obecnie stosowane środki ochrony roślin muszą spełniać szereg rygorystycznych wymagań dotyczących bezpieczeństwa dla ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego. Ich stosowanie powinno być poprzedzone odpowiednią oceną ryzyka oraz stosowane zgodnie z instrukcją producenta.
1. Choroby - to procesy chorobowe, które powodują uszkodzenia roślin, np. zgnilizna, rdza, parch, mączniak czy plamistość liści.
2. Chwasty - to rośliny, które rosną w miejscach, gdzie nie są pożądane, np. w uprawach rolniczych czy w ogrodach. Konkurują one z roślinami uprawnymi o wodę, składniki odżywcze i światło, co może obniżać plony lub szkodzić zdrowiu roślin.
Preparaty chwastobójcze to środki chemiczne stosowane do zwalczania chwastów. Działają poprzez niszczenie systemu korzeniowego roślin chwastów, co prowadzi do ich zniszczenia. Preparaty chwastobójcze dzielą się na dwie główne grupy: selektywne i nieselektywne.
Preparaty chwastobójcze selektywne to takie, które działają tylko na określone gatunki chwastów, nie powodując szkód dla roślin uprawnych. Zwykle zawierają one selektywne herbicydy, czyli substancje chemiczne, które niszczą tylko określone gatunki chwastów. Preparaty chwastobójcze selektywne są stosowane głównie w rolnictwie, w celu zwalczania chwastów w uprawach zbóż, rzepaku, buraków cukrowych czy kukurydzy.
Preparaty chwastobójcze nieselektywne to takie, które działają na wszystkie rośliny, w tym na rośliny uprawne. Zwykle zawierają one nieselektywne herbicydy, czyli substancje chemiczne, które niszczą wszystkie rośliny, z którymi mają kontakt. Preparaty chwastobójcze nieselektywne są stosowane głównie w ogrodach i terenach zieleni, w celu zwalczania chwastów na trawnikach, chodnikach, czy placach budowy.
Środki ochrony roślin należy stosować tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne do ochrony uprawy lub roślin przed chorobami, szkodnikami lub chwastami. Powinno to być wykonywane tylko wtedy, gdy wszystkie inne opcje, takie jak stosowanie metod biologicznych lub zmiany praktyk uprawowych, nie są wystarczające.
Ważne jest, aby pamiętać, że stosowanie środków ochrony roślin może mieć negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi oraz zwierząt, dlatego należy przestrzegać zasad bezpiecznego stosowania. Przed zastosowaniem środków ochrony roślin należy dokładnie przeczytać etykietę produktu i przestrzegać instrukcji dotyczących dawkowania i stosowania. Należy również stosować odpowiednie środki ochrony osobistej, takie jak rękawice, okulary ochronne i maski, aby uniknąć kontaktu ze szkodliwymi substancjami.
W przypadku stosowania środków ochrony roślin w uprawach rolnych lub sadach, ważne jest również przestrzeganie okresów karencji - czyli czasu, jaki upłynął od ostatniego stosowania środka ochrony roślin, do momentu, gdy plony mogą być zebrane bezpiecznie do spożycia.
Naturalne środki ochrony roślin to preparaty, które opierają się na substancjach pochodzenia roślinnego, mineralnego lub zwierzęcego, i służą do ochrony roślin przed szkodnikami, chorobami i chwastami. Ich stosowanie jest coraz bardziej popularne, ponieważ są one bardziej przyjazne dla środowiska i zdrowsze dla ludzi niż tradycyjne środki chemiczne. Działanie naturalnych środków ochrony roślin jest mniej intensywne niż tradycyjne środki chemicznych, dlatego wymagają częstszej aplikacji i stosowania w większych ilościach.